Switch là trọng tâm của mọi chiếc bàn phím cơ. Thậm chí người ta dùng loại switch để phân loại bàn phím cơ tương ứng. Hiện có 4 thương hiệu switch cơ học lớn đang được tin dùng: Cherry, Gateron, Kailh và Outemu. Cùng một số loại switch độc quyền riêng của các hãng chuyên sản xuất bàn phím cơ như Razer, Logitech, SteelSeries… Trong đó các dòng switch Cherry là phiên bản gốc, ra đời sớm nhất, chất lượng ổn định nhất và là nền tảng về mặt công nghệ, thiết kế cho các hãng khác noi theo. Chính vì vậy nếu đặt ra so sánh thì các switch của 4 hãng này có thiết kế na ná nhau, cùng được phân loại theo màu sắc tương tự nhau và cùng chia sẻ các thuộc tính tương tự. Và trong cùng một dòng switch của một hãng, có thể có nhiều biến thể khác nhau. Hôm nay chúng ta sẽ bàn về dòng switch Linear nổi tiếng của Cherry, và spot light là dành cho model switch Silver Speed (lý do sao chọn em nó làm chủ đề thì tí mình tiết lộ nhé)
Switch Linear là gì?
Không nói đến từng hãng, mà chỉ so sánh giữa các chủng loại switch với nhau thì Linear là loại switch yên tĩnh nhất.
Đặc điểm chung
- Switch Linear đã được kích hoạt khi lò xo chỉ mới đi tới một đoạn ngắn của toàn hành trình nên có độ nhạy phím rất cao.
- Không có độ khấc giữa đường đi, nên khi bấm phím cảm giác rất mượt mà, không có gì ngăn cản ở giữa.
- Và cũng không tạo ra âm thanh click clack khi ấn phím nên được xem là dòng switch yên tĩnh nhất hiện nay.
Linear switch thường rất được các game thủ chuyên nghiệp yêu thích vì độ nhạy phím và tốc độ nhanh đáng kinh ngạc của chúng, đặc biệt trong những trò chơi cần chuyển động tinh vi và nhanh chóng.
Cả 4 thương hiệu nổi tiếng vừa kể trên đều có các dòng switch Linear phổ biến trên thị trường, cùng xem qua bảng so sánh các thông số switch Linear chi tiết sau đây
| Tên Linear switch | Lực truyền động | Tổng hành trình phím |
|---|---|---|
| Cherry MX Red | 45g | 4.0mm |
| Cherry MX Speed Silver | 45g | 3.4mm |
| Kailh Red | 45g | 3.8mm |
| Kailh BOX Red | 50g | 3.6mm |
| Kailh Silver | 50g | 3.5mm |
| Gateron Red | 45g | 4.0mm |
| Gateron Yellow | 50g | 4.0mm |
| Outemu Red | 50g | 4.0mm |
Có thể thấy từ bảng số liệu trên, trong số tất cả các model switch Linear đang phổ biến trên thị trường thì switch Cherry MX Silver Speed là có lực bấm nhẹ và tổng hành trình phím ngắn nhất, chưa kể điểm nhận phím nếu mà nói chi tiết ra thì chỉ có 1.2mm, cũng là con số nhỏ nhất so với những người anh em cùng loại.
Trước tiên ta cùng tìm hiểu một chút về các thông số chi tiết và cấu tạo bên trong của switch Silver Speed nhé
Cherry MX Speed Silver (Linear) – ngôi sao sáng của dòng linear MX thuần chủng
Cấu tạo của switch Silver Speed
- Vỏ trên là thành phần có độ chính xác CAD cao làm từ nhựa polymer
- Với dung sai nhỏ hơn 0.01mm các thành phần này dẫn hướng chính xác cho bộ phận switching slide
- Tất cả nằm gọn gàng ngăn nắp trong vỏ housing cứng cáp làm từ chất liệu nhựa cao cấp
Thông số kỹ thuật chi tiết của Silver Speed switch
- Switch type: MX
- Protection class: IP40
- Điện áp switching: 12 V AC/DC max.
- Dòng switching: 10 mA AC/DC max.
- Độ bền điện môi – Dielectric strength: 500 V / 50Hz
- Tuổi thọ: > 100 million actuation
- Cấu hình tiếp điểm – Contact configuration: Tiếp điểm một cực
- Tổng hành trình: 3.4 mm
- Pretravel: 1.2 mm
- Initial force: 30 cN min.
- Actuation force: 45 cN
- Bounce time: typically < 1 ms
- Standard lead spacing: 19.05 mm (16 mm min.)
- Hỗ trợ đèn: SMD LED có thể gắn trực tiếp trên bo mạch (không đi kèm trong modun),
- Decoupling diode: no
- Wire jumper: no
- Vật liệu cách nhiệt: Thermoplastics (min.UL 94 HB)
- Lò xo: Thép không gỉ
- Các tiếp điểm: Hợp kim vàng chất lượng cao
Cherry đã làm ra kha khá dòng linear silent như Black silent và Red silent với ưu điểm là không có tiếng ồn và bấm nhanh hơn (hành trình phím chỉ còn có 3.7mm so với 4mm ở bản gốc). Nhưng dường như vẫn chưa hài lòng với kết quả đó. Đến 2016, Cherry quyết định cho ra mắt một dòng switch Silent nữa mà điểm kích hoạt siêu siêu ngắn chỉ còn 1,2mm so với các switch khác trên thị trường (ngắn lắm là cũng phải trên 2mm) , và tổng hành trình chỉ có 3.4mm. Đây được xem là switch nhanh nhất trong gia đình Cherry ở mảng full height nghĩa mà không tính tới các switch low profile. Toàn bộ hai cải tiến này tạo ra cho switch MX Speed Silver một khả năng đặc biệt là độ nhạy phím cực cao, gõ cực đỡ mỏi tay. Cho nên cực kỳ phù hợp với việc chơi game đặc biệt là game tốc độ.
Tính năng chính và ưu điểm của Silver Speed
- Nhờ có đặc điểm linear căn bản kết hợp với sức kháng lò xo thấp (như anh em có thể thấy trong hình động bên trên) nên switch silver speed có khả năng kích hoạt trực tiếp.
- Nhanh hơn 40% so với switch Cherry MX tiêu chuẩn khác
- Đây là loại switch full height cho thời gian phản hồi cực nhanh và tần số switch cực cao.
- Là một biến thể cải tiến của MX standard để có thể tương thích với các bàn phím cơ dùng SMD LEDs (RGB hoặc LED đơn sắc). Nếu dùng chung với LED sẽ cho ánh sáng ổn định, nhất quán hơn các switch MX khác vì có vỏ trong suốt và bề mặt tán xạ cao.
- Được tích hợp công nghệ CHERRY Gold Crosspoint độc quyền toàn thế giới.
- Tuổi thọ vượt xa các switch MX khác: 100 triệu lần bấm vs 50-70 triệu lần bấm ở MX tiêu chuẩn.
- Trong các bài test và hàng chục công cụ test khác nhau đều cho thấy hiệu suất switch cao hơn hẳn so với các switch MX hiện tại của Cherry và tất nhiên so với các switch clones Cherry khác trên thị trường.
Hiện giờ Speed Silver đã được mang ra dùng trên nhiều bàn phím cơ cao cấp mà mới đây nhất, rầm rộ tin tức trong giới mấy hôm nay là dòng Filco mới Majestouch 2SS vừa dùng switch Speed Silver kèm với keycap PBT cũng lần đầu có mặt trong nhà Majestouch2.
Silver Speed khi mang so với các dòng switch khác, trong và ngoài Cherry thì thế nào?
Tìm hiểu thêm một chút nữa về các loại switch còn lại trong dòng Linear của Cherry
Dòng switch nổi tiếng nhất của Cherry là Cherry MX được giới thiệu vào năm 1984. MX Black là switch đầu tiên được ra mắt (1984), đặt nền móng cho công nghệ của các dòng switch MX được phát triển đến ngày nay. Lần lượt các dòng switch MX khác được ra đời trong những năm sau đó và nhanh chóng trở thành tiêu chuẩn: MX Brown (1994), MX Blue (2007) và MX Red (2008) và các dòng sau đó.
Có thể thấy rõ sự khác biệt và ưu điểm của Silver Speed qua bảng so sánh sau:
Nói riêng về các dòng Linear, thì cùng có đặc tính chung là bấm nhẹ tay, mượt phím, không có độ khấc giữa hành trình và cũng không tạo ra tiếng ồn. Trong nhà Cherry thì dòng Linear gồm có: RED (có 3 sku: original, low profile và silent), BLACK (có original và silent), GREY, WHITE, SILVER SPEED và Low profile Speed.
Giờ mình đi vào chi tiết từng loại khác trong dòng linear của Cherry:
Cherry MX Black (Linear)
MX Black là loại switch ra mắt đầu tiên của Cherry vào năm 1984. Ngay khi vừa phát hành, Black switch đã tạo được dấu ấn sâu sắc và gây ngạc nhiên cho cả giới công nghệ. Black là switch Linear, với đặc trưng là cho cảm giác tuyến tính, phím ấn mượt mà từ trên xuống dưới, nhưng lại là dòng switch nặng tay nhất nhì trong nhà Cherry với actuation force lên tới 60g. Hồi Black mới ra vì chưa có sự lựa chọn nên dù thấy có tí lăn tăn nhẹ hơi sai sai khi gõ văn bản nhanh nhưng mọi người không thấy phàn nàn gì. Vì thật ra lúc đó nó đã là tốt nhất và duy nhất rồi.
Và cũng chính vì cần lực bấm mạnh để gõ phím, nên nhược điểm của Black là dễ gây mỏi khi sử dụng trong thời gian dài.
Cherry MX Red (Linear)
Sau Black là Red. Thừa hưởng đặc tính của Black và thừa thắng xông lên, Cherry lại tiếp tục với dòng Linear quen thuộc, nhưng lần này rút kinh nghiệm đợt trước, Cherry đã có vài cải tiến trong “nội bộ” để phần lò xo mềm mỏng hơn, nhẹ nhàng hơn. Kết quả là cho ra dòng MX RED Linear nhẹ trơn tay nhưng với lực bấm chỉ có 45g, giúp người dùng đỡ mỏi tay hơn nhiều so với Black.
Nhờ quyết định cải tiến quan trọng này mà RED từ khi mới có mặt (cho tới nay) đã nhanh chóng trở thành dòng switch linear được ưa chuộng và phổ biến nhất trong người dùng phím cơ. Kể cả các hãng lớn chuyên dùng switch Cherry (như Filco) mà nếu có dùng linear thì chắc chắn dùng Red.
Cherry MX Silent Black (Linear)
Là em sinh đôi của MX Black nhưng khắc phục được điểm yếu của Black gốc là bỏ qua tiếng ồn. Tuy có tiếng là nặng tay nhưng thật ra Black luôn có khách hàng “ruột” của mình, có những người tìm đến bàn phím cơ vì cảm giác bấm nặng tay, bấm kèm “giải tỏa tâm trạng”. Black Silent cũng có lực ấn 60g như anh giai Black, nhưng khác biệt là hành trình phím ngắn hơn, chỉ còn có 3.7mm (so với Black là 4mm). Silent Black này sẽ phù hợp cho nhóm khách hàng của Black nhưng có thêm yêu cầu là phải yên tĩnh để không làm phiền người xung quanh.
Cherry MX Silent Red (Linear)
Cũng là một phiên bản silent nhưng là của RED MX (còn có tên gọi là MX Pink). Vẫn là Red đó, linear đó, bấm mềm mại, nhẹ tay như bản gốc nhưng có tích hợp công nghệ chống ồn đặc biệt do Cherry tự phát triển. Cho nên em nó linear mượt mà, nhẹ tay và rất yên tĩnh. Đây cũng là một dòng switch rất rất phổ biến trong các bàn phím cơ thương hiệu lớn dùng switch Cherry MX. MX Red silent có lực bấm 45g, và hành trình phím 3.7mm (so với bản gốc 4mm).
Một bức tranh toàn cảnh ít số đỡ nhức đầu hơn cho anh em cùng thưởng lãm, so sánh các dòng switch trong và ngoài Cherry
Với các thông số mạnh mẽ trên thì Silver Speed đang nằm ở đâu trên bản đồ switch Chart của nhà Cherry và các thương hiệu switch nổi tiếng khác?
Đây, em nó nằm ở phía dưới cùng ạ, bấm nhẹ nhất, điểm nhận phím ngắn nhất cả nhà ạ.
Linear switch chart này vừa là liệt kê vừa là so sánh các loại switch CHERRY khác nhau về Lực bấm (tính bằng g) và Điểm truyền động (tính bằng mm). Trong đó có thể thấy rõ:
- Cùng lực bấm nhỏ nhất 45g: có Cherry MX Speed Silver, MX Silent Red và MX Red, nhưng điểm truyền động của Speed Silver thấp nhất, tiếp đến là Red và Silent Red. Điều này nghĩa là cùng lực bấm siêu nhẹ, nhưng Speed Silver sẽ nhạy phím hơn và đỡ mỏi tay hơn, thích hợp nhất với những trò chơi cần tốc độ gõ nhanh nhạy cao.
- Ở cùng điểm truyền động 2mm, ta có các switch Red, Blue, Natural White, Black, Clear, Clear, Linear Grey. Nhưng trong đó Red là cần lực bấm nhỏ nhất 45g, tiếp theo là Blue 50g, Nature White 55g, Black 60g, Clear 65g, Green 70g, Linear Grey 80g.
- Trong tất cả các dòng switch Cherry thì: switch Speed Silver có điểm truyền động thấp nhất 1,2mm và lực bấm nhỏ nhất 45g. Trong khi đó MX White có điểm truyền động cao nhất 2,2mm và lực bấm cũng cao nhất 80g.
Vì sao lần này Filco lại chọn Silver Speed làm điểm nhấn cho dòng mới?
Bỏ qua các dòng linear low profile vì cảm giác gõ trên các bàn phím low profile là một chủ đề hoàn toàn khác. Nhìn lại bảng so sánh switch chart trên một lần nữa thì có thể thấy rõ ràng trong các dòng MX chuẩn mực, độ cao chuẩn mực, linear thuần chủng thì Silver Speed (hay Speed Silver nhỉ hay cái nào cũng đúng, mình cứ kêu loạn cả lên) là sku có điểm nhận phím (actuation point) ngắn nhất (1.2mm) so với các anh em còn lại là khoản giữa 1.9-2mm (có nơi ghi 1.9, có nơi ghi chẵn 2mm). So về khoảng cách vật lý thông thường thì chênh lệch 0.7 không là gì nhưng trong một thiết bị chuyển mạch bé tẻo teo nằm dưới mỗi phím bấm thì đây là con số đáng kể.
Sự chênh lệch đáng kể này mang đến độ nhạy tăng lên rất nhiều lần so với linear các dòng khác. Và để nói một cách ngắn gọn cô đọng nhất lý do vì sao Filco chọn đi với sku switch này cho siêu phẩm cuối năm 2020 của mình:
1: Switch Cherry MX Speed Silver cho tốc độ nhấn siêu nhanh nhưng vẫn êm như Red và Low Profile Red.
2: So sánh một cách cụ thể: RED là đại diện linear điển hình với độ mượt, êm, nhạy phím (điểm nhận phím 1.9mm), bấm nhẹ tay (45g) và không phát ra âm thanh. Mức độ phản hồi từ đầu đã được đánh giá bằng một từ FAST.
Trong khi đó Silver Speed cũng là linear, cũng mềm mượt, nhẹ êm, không phát ra âm thanh và thậm chí còn nhanh nhạy hơn RED, lực bấm 45g, điểm nhận phím chỉ còn 1.2mm, và độ phản hồi đánh giá là INSTANT (tức thời).
Bàn phím cơ dùng switch Silver Speed này sẽ dành cho những ai?
Rõ là dành cho những ai đam mê tốc độ, kể cả khi gõ máy lẫn gaming. Nếu đang muốn tìm một loại switch nhanh, nhạy, êm mượt, nhẹ tay, độ chính xác cao, phản hồi tốt, và không ồn ào thì hãy về với đội của Speed Silver.
Ở đó bạn sẽ sở hữu độ nhạy phím cực cao mà vẫn nhẹ nhành chính xác, khiến cho mỗi thao tác bấm không hề đi kèm với bất kỳ áp lực nào, tốc độ gõ nhanh hơn hào hứng hơn. Đặc biệt ai đang có nghề liên quan tới tốc ký hoặc chuyên chơi game tốc độ cao sẽ rất hứng thú với loại hình này.
Nếu có điều kiện, mình cũng sẽ chọn một em switch Silver Speed, chỉ cần nghĩ tới viễn cảnh cả ngày ngồi máy, bấm nhẹ nhàng êm ái không tì vết là đã thấy cuộc đời sang trang mới rồi.
